Fotografia pamiątkowa

autor: prawdopodobnie Alfred Świerkosz

miejsce powstania: Puck

czas powstania: 14.08.1938 r.

wymiary: 6,1×8,6 cm

technika: odbitka fotograficzna

nr inw. MP/1058/H

W zbiorach muzeum znajduje się fotografia, która dokumentuje jeden z dni roku 1938. Dzień, w którym do Pucka przyjechała Aleksandra Piłsudska – żona Marszałka Józefa Piłsudskiego, by wziąć udział w uroczystości poświęcenia przedszkola Rodziny Wojskowej.

Jest to niewielka, czarno – biała odbitka fotograficzna z falistą krawędzią, na której uwieczniono moment powitania Aleksandry Piłsudskiej w Pucku. Na fotografii widoczna jest duża grupa ludzi na tle zieleni. Centralnie widoczna główna bohaterka (biały kapelusz) Aleksandra Piłsudska. Dłoń marszałkowej całuje Józef Gierszewski – dyrygent chóru męskiego „Moniuszko”. Z prawej strony Maria Sokołowska – przewodnicząca koła RW. Pozostałe osoby to członkowie koła RW oraz inni zgromadzeni, w tym dzieci. Fotografię wykonał prawdopodobnie Aleksander Świerkosz – nauczyciel, regionalista, dziennikarz piszący m. in. do Ilustrowanego Kuryera Codziennego. Na odwrocie nadruk pocztówkowy – carte i correspondance oraz późniejsze adnotacje wykonane odręcznie, ołówkiem oraz długopisem o treści: Dyrygent chóru męskiego „Moniuszko” w Pucku p. Gierszewski wita p. Piłsudską, Z prawej strony p. Sokołowska. Napis uzupełnia data 20.VIII.39.”. Zapis wykonał w latach 80. XX w.  Zygfryd Prószyński wspierając się wspomnieniami. Niestety podał błędną datę wydarzenia.

Stowarzyszenie „Rodzina Wojskowa” zostało powołane do życia 3 lutego 1925 roku w  Warszawie. Jego głównym celem było jednoczyć środowisko rodzin wojskowych, organizować życie kulturalne i prowadzić wychowanie obywatelskie. Ponadto organizacja miła udzielać pomocy ekonomicznej rodzino, podtrzymywać łączność towarzyską i kulturalną środowiska. Zamierzano osiągnąć to poprzez prowadzenie biur poradnictwa prawnego, pośrednictwa pracy, organizację kursów kształcenia zawodowego, tworzenie własnych przedsiębiorstw. W początkach istnienia do organizacji mogły należeć na prawach członkiń rzeczywistych tylko żony, matki, niezamężne siostry i córki oficerów zawodowych. Natomiast członkinie rodzin podoficerów wstępowały do organizacji jako członkinie nadzwyczajne. W latach 30. XX w. różnice te zniwelowano. W 1937 roku „Rodzina Wojskowa” otrzymała sztandar, którego rodzicami chrzestnymi zostali: Aleksandra Piłsudska i Edward Rydz – Śmigły. Koła „R.W.” powstawały we wszystkich miastach, w których istniały jednostki wojskowe. W Pucku takie koło zawiązało się jako oddział miejscowy gdyńskiego Nadmorskiego Koła „R.W.” w 1932 roku. Swoją siedzibę „R.W.” w Pucku miała przy ul. Zamkowej 2 w budynku Hotelu Zamkowego. Pierwszą przewodniczącą puckiego koła została Franciszka Klatkowa. W początkowym okresie swojego istnienia koło zajmowało się głównie niesieniem pomocy bezrobotnym, z zwłaszcza dzieciom  z takiego środowiska. Fundusze na ten cel pozyskiwano poprzez organizację imprez kulturalnych, przedstawień teatralnych, aukcji oraz zabaw ogrodowych. W 1936 roku pucki oddział rozpoczął starania o budowę własnej siedziby w mieście, a w nim m. in. przedszkola. Zadanie udało się zrealizować w 1938 roku. Na 14 sierpnia przewidziano uroczyste otwarcie z udziałem Marszałkowej Aleksandry Piłsudskiej. Zbiegło się to z jej wizytą na Wybrzeżu. Najszerszą relację z tego wielkiego dla „R.W.” wydarzenia zamieściła Kurier Bałtycki nr 187 z 16 sierpnia 1938 roku.

Tekst całego artykułu dostępny w formie PDF.

Kuryer Bałtycki nr 187 16.08.1938.

Po puckich uroczystościach goście powrócili go Gdyni, by po południu trawlerem „Rybitwa” udać się do Helu. Na drodze morskiej czekały kutry rybackie przystrojone i tworzące szpaler. W Helu Pani Marszałkowa odbyła przejażdżkę wozem, zwiedziła Stację Opieki nad Matką i Dzieckiem. Kulminacyjnym momentem wizyty był udział w otwarciu przedszkola „R.W”. mieszczącego się na osiedlu wojskowym. Poświęcenia placówki dokonał ks. Władysław Miegoń. Goście obejrzeli popisy dzieci, zwiedzili nową, obszerną szkołę, kościół katolicki i na koniec podziwiali występ zespołu regionalnego z Jastarni.

Opr. Joanna Grochowska

Więcej o Stowarzyszeniu Rodzina Wojskowa: J. Grochowska, Stowarzyszenie „Rodzina Wojskowa” w Pucku (1932 – 1939), w: Przegląd Morski, zeszyt 6/2005, s. 75 – 86.

Aleksandra Piłsudska (12.12.1882, Suwałki – 31.03.1963, Londyn) – działaczka niepodległościowa odznaczona m. in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari „za męstwo i hart ducha”. Była również niezłomną orędowniczką walki o równość. Mówiła o sobie, że jest feministką. To m. in. dzięki jej działalności, kobiety w Polsce uzyskały prawa wyborcze. Aleksandra Piłsudska jest zatem symbolem polskiego feminizmu oraz patriotyzmu, którego ważnym elementem jest równość. Ze względu na jej zasługi na wielu polach, w lipcu 2022 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 2023 Rokiem Aleksandry Piłsudskiej.

Więcej:

http://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/uchwaly/2233_u.htm

Aleksandra Piłsudska 1882 – 1963 | rys biograficzny

Galeria: