Spartakiada Żeglarska Młodzieży w Pucku w 1973 roku

W tym roku minęło 50 lat od pierwszej rozegranej na wodach Zatoki Puckiej ogólnopolskiej imprezy żeglarskiej dla młodzieży.

Spartakiady zaczęto organizować po II wojnie światowej i do połowy lat co.XX wieku odbyły się 3 edycje imprezy – 1951, 1954 oraz w 1964 roku. Podczas tej ostatniej rywalizowano w 13 dyscyplinach sportowych: boksie, gimnastyce, kajakarstwie, koszykówce, kolarstwie, lekkoatletyce, piłce nożnej, piłce ręcznej, piłce siatkowej, pływaniu, podnoszeniu ciężarów, szermierce i zapasach. Po niej zdecydowano, że ta formuła skierowana będzie wyłącznie do młodzieży. Pierwszą Ogólnopolską Spartakiadę Młodzieży zorganizowano w 1969 roku dla uczczenia 25.lecia Polski Ludowej. Finały zrealizowano w dwóch województwach: wrocławskim i poznańskim, a młodzież rywalizowała w 21 dyscyplinach: akrobatyka sportowa, boks, gimnastyka sportowa, judo, lekkoatletyka, łucznictwo, kolarstwo szosowe, piłka nożna, piłka ręczna mężczyzn i kobiet, piłka siatkowa mężczyzn i kobiet, strzelectwo, szermierka, tenis ziemny oraz zapasy w stylu klasycznym i wolnym, koszykówka mężczyzn i kobiet, pływanie i podnoszenie ciężarów, kajakarstwo i wioślarstwo, kolarstwo torowe oraz żeglarstwo. Trzecia Ogólnopolska Spartakiada została otwarta 22 lipca 1973 roku na stadionie Wisły w Krakowie. Wzięło w niej udział 6 tysięcy uczestników ze wszystkich ówczesnych województw. Rywalizacja w poszczególnych dziedzinach rozgrywana była w obiektach sportowych w Krakowie, Andrychowie, Chrzanowie, Nowym Sączy, Tarnowie, Poznaniu i Pucku. W klasyfikacji ogólnej spartakiadę wygrała Warszawa, drugie były Katowice, a na trzecim miejscu podium uplasowała się Bydgoszcz.

Puck wybrano na realizację części żeglarskiej. Na wodach Zatoki Puckiej rozgrywki zaczęto zanim oficjalnie zapalono znicz spartakiady. 15 lipca, o godz. 10.00 na rynku puckim uroczyście otwarto żeglarską część spartakiady. Za orkiestrą Lęborskiego Domu Kultury wkroczyły reprezentacje poszczególnych województw oraz oficjalnie zaproszeni goście. Puck reprezentował przewodniczący Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki w Pucku – Jan Matzken. Do wyścigów przystąpiło 16 reprezentacji. Województwo gdańskie reprezentowali członkowie Yacht Klubu Stoczni Gdańskiej, AKM, Yacht Klubu Polskiego i Yacht Klubu Stal Gdynia. Po południu rozpoczęły się zawody, na Zatokę Pucką wypłynęło 115 jachtów ze 168 zawodnikami na pokładach. Rywalizacja miała trwać do 22 lipca w 6 wyścigach, w czterech klasach: „Cadet”, „Hornet”, „Ok’Dinghy” oraz „J-420”. Najmłodszym zawodnikiem w gdańskim zespole był 14 – letni Jan Przywara startujący w klasie „Cadet”. Sternikiem w tym zespole był Zbigniew Mroczkowski. Pomimo niesprzyjającej pogody (deszcz), ale za to z dobrym wiatrem udało się rozegrać kilka wyścigów. Dominowali w nim zawodnicy z Poznania, Warszawy i … Kolejnego dnia wiatr kilkakrotnie zmieniał kierunek co wprowadziło spore zamieszanie do zawodów. Ze względu na niemożliwość ustalenia kolejności w poszczególnych wyścigach, część z nich unieważniono. Jedynie w klasie „Cadet” rywalizacja trwała bez przeszkód. Po 3 wyścigach 10 miejsce zajmowała gdańska załoga. Zaś na pierwszym miejscu był Olsztyn, dalej Poznań a na 3 miejscu uplasowała się kolejna załoga z Olsztyna.

Na półmetku rywalizacji przygotowano dla uczestników dodatkowe atrakcje. Młodzi żeglarze zwiedzili Gdynię oraz odbyli podróż statkiem na Hel.

22 lipca, trwająca tydzień rywalizacja dobiegła końca. Wody Zatoki Puckiej opuściły jachty. Ze względu na zbyt silne wiatry nie rozegrano wszystkich zaplanowanych wyścigów. W klasyfikacji ogólnej zwyciężyła bezapelacyjnie Bydgoszcz, drugi był Poznań, a na trzecim miejscu znalazła się Warszawa – miasto. Według miejscowych działaczy jedenaste miejsce drużyn gdańskich rozczarowało. Jednak organizacja tak dużego wydarzenia w Pucku miała ogromne znaczenie dla przyszłości. Według Jana Matzken zawody te dały wiatr w żagle Puckowi, by rozwijać się w kierunku sportów żeglarskich w klasach przygotowawczych i olimpijskich. Dziś możemy obserwować efekty wówczas podjętych decyzji i działań.

Wykorzystana literatura:

Templin Jerzy, Młodzi żeglarze walczą o medale, „Dziennik Bałtycki” nr 168, 17.07.1973 r.

tenże, Wiatr… sprawcą zamieszania, „Dziennik Bałtycki” nr 169, 18.07.1973 r.

tenże, XI miejsce żeglarzy Gdańska, „Dziennik Bałtycki” nr 173, 24.07.1973 r.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Og%C3%B3lnopolska_Spartakiada_M%C 5%82odzie%C5%BCy  dostęp z dnia 20.08.2023 r.

relacja ustna Jan Matzken – 19.08. 2023 r.

Poszerzona wersja tego artykułu znajdzie się w „Zapiskach Puckich” nr 23/2024 r.

Zdjęcia ilustrujące ten tekst są kadrami z amatorskiego filmu nagranego podczas III Spartakiady Młodzieży w żeglarstwie i zostały udostępnione przez Mirosława Cwojdzińkiego – trenera poznańskiej drużyny i przekazane za pośrednictwem Jana Matzkena.

Jeśli masz zdjęcia z tego wydarzenia – podziel się udostępniając je muzeum – kontakt etnografia@muzeumpuck.pl

Oprac. Joanna Grochowska