Fotografia pamiątkowa – Tydzień P.L.O.P.P. w Pucku 13-20.IX.1925 r.

czas powstania: 1925 r.

miejsce powstania: Puck

autor: nieznany

technika: odbitka fotograficzna

materiał: papier fotograficzny

wymiary: 8,5×13,5 cm

nr inw. MP/350/H

W 1981 r. do zbiorów muzeum trafiła ciekawa fotografia przedstawiająca grupę mężczyzn ustawionych na tle samolotu. Fotografię wykonano na terenie bazy Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. Opatrzono ją odręcznym zapisem na awersie o treści: „Tydzień P.L.O.P.P. w Pucku 13-20.IX.1925 r. Wzloty pasażerskie na lotnisku- Komitet.”

Zdjęcie wykonano na pamiątkę wydarzenia lotniczego. W grupie mężczyzn można zidentyfikować kilka osób. Od prawej stoją: Antoni Miotk – kupiec, wiceburmistrz miasta Pucka, Alfred Świerkosz – nauczyciel szkoły powszechnej w Pucku, dziennikarz, pisarz, Stanisław Kamski – burmistrz miasta Pucka, ppłk Antoni Leonkow – dowódca Morskiego Dywizjonu Lotniczego.

Fotografia i wydarzenie, z którego jest pamiątką wpisują się w bogatą historię działającej w okresie międzywojennym Ligi Obrony Powietrznej Państwa.

4 sierpnia 1923 r. została utworzona organizacja pod nazwą Liga Obrony Powietrznej Państwa. Po kilku latach istnienia zmieniła nazwę na: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Było to wynikiem nawiązania współpracy z Towarzystwem Obrony Przeciwgazowej. Do połączenia obu organizacji doszło w 1928 r. Do 1939 r. LOPP była pod względem liczby członków, zakresu działania największa organizacja społeczna w Polsce. W zakresie jej zadań statutowych znajdowała się m.in. promocja i rozwój polskiego lotnictwa cywilnego na wielu polach oraz przygotowanie ludności cywilnej do obrony przeciwlotniczo-gazowej. Liga swoją działalność statutową realizowała ze składek członków. Do najważniejszych przedsięwzięć realizowanych przez LOPP należały niewątpliwie wszelkiego rodzaju szkolenia i kursy, na których rocznie edukowano 25 do 30 tys. słuchaczy. Były to zarówno kursy informacyjne dla cywili, uczniów różnego rodzaju stopni szkół, jak również instruktorskie dla grup zawodowych oraz służb. W Pucku jeden z takich kursów odbył się w czerwcu 1932 r. Poinformowało o nim „Słowo Pomorskie” nr 127 z 05.06.1932 r. podając, że: W bieżącym tygodniu w koszarach Morskiego Dyonu Lotniczego odbyło się uroczyste otwarcie pierwszego na wybrzeżu kursu instruktorskiego LOPP. W kursie bierze udział 36 osób delegowanych z powiatu morskiego, kartuskiego i Gdyni.

Działania szkoleniowe zintensyfikowano w 2 połowie lat 30.XX w. w związku ze zmieniającą się sytuacją polityczną w kraju i wzrastającą groźbą wybuchu wojny. Większość szkoleń realizowano na wniosek zainteresowanych instytucji lub odpowiednich służb wojskowych. W tym czasie rocznie szkoleniu poddawano już 300 tys. osób.

Do innych zadań Ligi należała budowa lotnisk i schronów przeciwlotniczo-gazowych. W początkowym okresie swego istnienia dzięki działalności organizacji udało się zakupić grunty pod przyszłe lotniska, np. koło Lwowa, Łodzi i Katowic, Krakowa, Warszawy. Współfinansowano budowę hangarów i magazynów, niwelowano teren. Pierwsze schrony powstały z kolei w ośrodkach szkoleniowych organizacji i służyły głównie do przeprowadzania kursów instruktorskich. Udało się zrealizować kilka budowli, m.in. w Gdyni. Prace w tym aspekcie wzmożono w latach 1938-1939, budując i wyposażając w tym czasie około 100 schronów o różnym stopniu zaawansowania.

LOPP wspierała również działania nowatorskie i badawcze. Współfinansowała np. budowę Instytutu Aerodynamicznego przy Politechnice Warszawskiej. Dążyła również do rozwoju technicznej wiedzy lotniczej, umożliwiając prace twórcze zdolnym studentom, fundując stypendia. M.in. dzięki niej swoje pasje rozwinęli studenci Politechniki Warszawskiej, którzy konstruowali pierwsze płatowce polskiej produkcji – RWD. Wśród młodzieży szkolnej z kolei szerzono ruch modelarski poprzez zakładanie kół zainteresowań.

Innym aspektem działalności była również szeroko zakrojona propaganda i akcja promocyjna zachęcająca do wstępowania do organizacji oraz czynnego uczestnictwa w jej zadaniach. Na terenie wielu miast realizowano wydarzenia mające zachęcić do czynnego uczestnictwa oraz popularyzacji wśród społeczeństwa idei i celów LOPP. Przykładem takich imprez masowych o zasięgu ogólnopolskim były coroczne Tygodnie Lotnicze. W ich organizacji Ligę wspierały inne organizacje społeczne, młodzież i przede wszystkim wojsko.

Tygodnie lotnicze odbyły się również w Pucku, przynajmniej dwa razy: w 1925 i 1927 r. Przygotowywało je puckie koło LOPP. Według relacji „Gazety Bydgoskiej” nr 223 z 27.09.1925 r. odbyły się w niedzielę 20 września loty pasażerskie …urządzone na lotnisku morskiem z inicjatywy komitetu L.O.P.P. pod doświadczonem i sprężystem kierownictwem dowódcy lotnictwa morskiego ppułk. A. Leonkowa loty propagandowe pasażerskie. Wzloty rozpoczęły się przy pięknej i sprzyjającej pogodzie o godz. 14.30 na aparatach lądowych i morskich, prowadzonych przez najlepszych pilotów. Za opłatą 5 zł od osoby latało ogółem 32 osób, nieraz po dwa razy, w tem kilka pań. Chętnych doznania podniebnych wrażeń było bardzo wielu; nie zdołano wszystkich przewieźć z powodu zbliżającego się wieczoru. Do niezapomnianych, prześlicznych, a pełnych nieznanych wrażeń lotów, zaliczyć trzeba lot na hydroplanie nad zatoką Pucką, półwyspem Helem i wielkiem morzem. Potężny dwumotorowy o sile 300 koni wodnopłatowiec, zabierający oprócz pilota 3 pasażerów , w przeciągu paru minut przelatuje do półwyspu, który z wysokości 400 mtr. Przedstawia się jako wąziutki pasek ziemi i robi wrażenie… z otwartej buzi wysuniętego języka, skierowanego w stronę hakatystycznego Gdańska. Wogóle roztacza się widok niezwykły i wspaniały. Do niemniej przyjemnych lotów należały również loty nad Puckiem, jego okolicą i brzegiem zatoki. Publiczność, której nie dane było doznać tych wszystkich emocyj, mogła przypatrywać się wzlotom przy dźwiękach świetnie koncertującej orkiestry marynarki wojennej, podziwiać w otwartych hangarach typy maszyn latających, jak również przysłuchiwać się radio-koncertom na radio-stacji lotnictwa.

W 1927 r. odbyła się bardzo podobna impreza. „Gazeta Kaszubska” nr103 z 08.09.1927 r. poinformowała swoich czytelników, że:Z okazji „Tygodnia Lotniczego” uchwalił miejscowy komitet L.O.P.P. następujący program: od 4 do 11 bm. zbiórka po domach; w niedzielę dnia 11 bm. zbiórka uliczna, kwestować będą dzieci szkolne; tego samego dnia o godz. 13 zwiedzanie hangarów lotnictwa morskiego oraz loty pasażerskie na hydroplanach, które latać będą nad Zatoka Pucką i półwyspem Helskim. Wstęp na lotnisko 50 gr., cena wzlotu od członków LOPP 5 zł, od nieczłonków 7,50 zł. Legitymacje wydaje sekretarz miejscowego komitetu p. Deskowski, składki przyjmuje skarbnik p. Gierszewski. W b. tygodniu na lot propagandowy w okresie „Tygodnia LOPP, który odbywa się w całem państwie, wylecieli z tutejszego lotnictwa morskiego na olbrzymim dwumotorowym hydroplanie typu „Latam” do Warszawy i Krakowa p. komandor Trzaska-Durski, dow. lotnictwa morskiego oraz kapitan –pilot Supłowski i porucznik-pilot Podolski.

Opr. Joanna Grochowska

Wykorzystana literatura:

„Gazeta Bydgoska” 1925, nr 223

„Gazeta Kaszubska” 1927 nr 103

„Słowo Pomorskie” 1931 nr 34; 1932 nr 127

J. Grochowska, B. Kos-Dąbrowska, Puckie skrzydła nad Bałtykiem, Gdańsk 2018

J. Liwiński,Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w Polsce, „Wojsko i TechnikaHistoria” 5/2019 [dostęp 26.09.2024 https://zbiam.pl/artykuly/liga-obrony-powietrznej-i-przeciwgazowej-w-polsce/

Z. Kozak, Działalność Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej w dziedzinie biernej obrony ludności cywilnej, „Bezpieczeństwo. Teoria i praktyka”, 2009, nr 1-2, st. 171-187.

fot. Gazeta Bydgoska 1925 nr 223